همان طور که می دانید در بازار فرش ماشینی تولید کنندگان بسیاری مشغول تولید قالی هستند و این محصولات با کیفیت ها و خصوصیات متفاوت به بازار عرضه می شوند . انتخاب فرش عاری از عیب و نقص یکی از دغدغه های خانواده هاست و می خواهند فرشی تهیه کنند که بدون هیچ عیب و نقصی سالایان متمادی از آن استفاده کنند . ما در این مقاله سعی کردیم تا روش های شناخت عیب فرش را بازگو کنیم .
19-عیوب فرش ماشینی و روش برطرف کردن آن
تکرار سیلندر(جفتی)
این عیب به دو علت ایجاد می شود اولی به دلیل مشکل فنی ( مکانیکی) در دستگاه بافندگی است زمانیکه سیلندر تعویض کارت از حرکت می ایستد و نقشه تکرار میشود و یک کارت ثابت روی سیلندر فرمان به طور مداوم قرار می گیرد دومی به دلیل دوخت اشتباهی چند کارت یکسان پشت سرهم در هنگام طراحی که دارای طرح بافت یکجور هستند . امروزه به دلیل وجود ژاکارد های الکترونیکی این عیب فرش ماشینی کمتر بوجود می آید زیرا طرح ها دیگر بر روی کارت پانچ قرار ندارند .
اختلاف پارتی رنگ دورنگی و سایه روشنی در سطح فرش
این عیب در صورت عوض کردن بوبینی از یک طیف رنگ به جای طیف رنگ دیگر در کریل ماشین به وجود میآید معمولا این اختلاف رنگ بسیار کم است دو رنگی ممکن است بدلیل استفاده از لاتهای (شیدهای ) مختلف از یک رنگ نیز به وجود آید . همین موضوع باعث ایجاد دورنگی و سایه روشن موضعی در سطح فرش بافته شده می شود .
جای خالی
اگر در هنگام بافت فرش ماشینی نخ خاب پاره شود و بافنده روی دستگاه از آن غافل بماند و بافت فرش بدین صورت ادامه پیدا کند آنگاه محل نخ پاره شده روی فرش خالی خواهد بود و این عیب تا زمانیکه متصدی دستگاه بافندگی متوجه پارگی نخ نشود روی فرش ادامه خواهد داشت . امروزه روی دستگاه های پیشرفته فرش ماشینی سنسورهایی برای تشخیص پارگی نخ وجود دارد به همین دلیل عیب جای خالی کمتر بوجود می آید مگر اینکه سنسور مربوطه خراب یا غیر فعال شده باشد .
عدم عملکرد صحیح میل میلک دستگاه بافندگی نیز سبب عیب جای خالی در عرض فرش ماشینی می شود .
تیغ خوردگی
فاصله دو فرش بر روی دستگاه بافت فرش ماشینی مقددار ثابتی است که یک تیغ در وسط این دو فرش قرار گرفته و فرش زیر و فرش رو را از هم جدا می کند . اگر تیغ دقیقا از وسط نبرد خاب یکی از فرش ها کوتاهتر شده و باعث عیب فرش ماشینی می شود که اصطلاحا به آن تیغ خوردگی گفته می شود .
در صورتیکه فاصله دو فرش روی دستگاه تغییر کند مشکل تیغ خودگی بوجود می آید .
اگر سنگ تیغ تیز کن کند شده باشد و یا درست عمل نکند و برش صحیحی روی فرش ایجاد نشود باز هم عیب تیغ خوردگی روی فرش بوجود می آید .
خاب کندگی
سفت شدن نخ خاب باعث عیب خاب کندگی فرش ماشینی می شود
عیب پشم گربهای
این عیب زمانی اتفاق می افتد که تیغ دستگاه بافندگی کند شده و توسط بافنده در ابتدای فرش کنترل نشده باشد و باعث پرز شدن سطح فرش شود . لازم به ذکر است در صورت عدم رفع این عیب مشکل دیگری به نام تیغ سوختگی در سطح فرش بوجود می آید .
پارگی نخ پود و باقی ماندن نخ پود اضافه
پاره شدن نخ پود درحین بافت فرش ماشینی و عدم توجه بافنده مربوطه در بيرون آوردن نخ باقيمانده در فرش و قرار دادن نخ پود جديد ازهمان سمتی كه ماكو حركت كرده باعث می شود دو پود در کنار هم قرار بگیرند . این عیب فرش ماشینی از پشت فرش کاملا مشهود است .
ژاکاردی و اشتباه نقشه
در دستگاه های قدیمی و نقشه های پانچ شده به دلیل اشتباه در پانچ نقشه ممکن است عیب اشتباه نقشه روی فرش ماشینی ایجاد شود و در دستگاه های جدید بعلت اشتباه در خواندن نقشه توسط کامپیوتر دستگاه فرش ماشینی بوجود می آید که این عیب به دلایلی نظیر نوسانات برق یا سوختن برد ژاکارد یا سوختن کاست بعضی ازقسمت های ژاکارد است .
چله پارگی
اگر نخ چله از کیفیت و ریس و تاب مناسب برخوردار نباشد ممکن است در هنگام بافت فرش ماشینی پاره شود و فرش یکنواختی کامل را نخواهد داشت . یکی از دلایل پارگی چله در حین بافت عدم اشباع چله به پارافین مایع می باشد .
و دلیل دیگر چله پارگی فرش ماشینی عدم دقت و توجه کمک بافنده دستگاه بافندگی هنگام پارگی نخ تارو و نخ کشی اشتباه چله از میل میلک ورد ها به شانه دستگاه می باشد با این سهل انگاری کمک بافنده ، چله در جای مناسب خود قرار نگرفته ( بافت نمیشود ) و باعث بروز مشکل در پشت فرش می شود همچنین اگر تعداد چله بیش از اندازه ( بدلیل برخورد ماکو یا رپییر با چله ) پاره شده باشد فرش درجه خورده محسوب میشود .
خاب سوختگی روی فرش
فشار تیغ دستگاه و یا عدم تنظیم تیغ باعث اصطکاک بیش از حد تیغ با الیاف نخ خاب شده و سطح فرش بصورت موضعی سوخته و براق تر از قسمت های دیگر به نظر می رسد همچنین عیب خاب سوختگی فرش ماشینی ممکن در مراحل تکمیل نیز بدلیل فشار تیغ شیرینگ روی فرش بوجود آید .
نخ اضافه (کرمویی)
زمانی اتفاق می افتد که عمل بالا و پایین رفتن هارنیش ها به درستی انجام نشود یعنی تیغه ای که قرار است تعدادی از هارنیش ها را بالا ببرد به بقیه میله ها گیر کند و آنها را هم درگیر کند و بالا بیاورد یا اشتباها دو هارنیش بهم گیر کنند و با هم بالا بیایند . در این دو صورت مشاهده میشود روی فرش نخی با رنگی خلاف آنچه بافته شده پدیدار میگردد
پارگی
این عیب در صورتی بوجود میآید که تیغ دستگاه جهت برش نخ خاب که در بین دوفرش در حرکت است به قالی برخورد کرده و آن را پاره کند یا به علت گیر کردن فرش به قسمتی از ماشین و یا هنگام حمل و نقل آن از بافندگی به تکمیل قسمتی از آن پاره گردد .
سوزنی (رو زدگی چسب آهار)
عدم یکدستی آهار و میزان بیشتر ازاندازه آن ( رقیق بودن چسب آهار ) باعث مشکل رو زدگی آهار و سوزنی شدن نخ خاب میشود .
راه راه شدن عرض فرش در مرحله تراش (شرینگ)
این مشکل در هنگام تنظیم نبودن تیغ تراش بوجود می آید هنگامی که تیغ تراش تنظیم نباشد ، درقسمت های باز فرش ماشینی خاب بیشتری صورت میگیرد و در قسمت های دیگر کمتر ، به همین دلیل روی فرش راه راههای عرضی به چشم میخورد .
قفسه (نبافت)
هنگامی که دو یا سه هارنیش بهم گیر کنند و حرکت نکنند مقداری ازفرش بدون خاب بافته میشود . اصطلاحا گفته میشود قفسه بافت شده است .
قلاب خوردگی
این عیب موقع پشت پاککنی فرش های خاب زیر با دستگاه های قدیمی بوجود می آید علت آن تنظیم نبودن دستگاه بافندگی میباشد که در اثر آن پشت قالی به شکل بدی تراش خورده و دربعضی بخش ها سرنخها به راحتی مشاهده میشود ( با توجه به تکنولوژی دستگاههای مدرن امروزی کلیه نخ های ضایعات در تار و پود فرش درگیر و بافت میشوند ) .
خرابی ریشه و زیگزاگ:
اين عيب در هنگام دور دوزي و ريشه دوزي فرش ماشینی ایجاد می شود و اگر چرخ ريشه دوز يا زيگزاگ درست تنظيم نباشد، باعث مي گردد كه ريشه ها در رديف طولي قرار نگیرند و باعث درجه خوردن فرش ماشینی می شود .
کجی سرطاقه
این عیب در دو موقع از تولید فرش ایجاد میشود اولی در هنگام بافت فرش که به علت ناهماهنگی غلطک های چله و عدم هماهنگی غلطک های سوزنی و رل پیچ بوجود می اید و دومی در مرحله تکمیل فرش می باشد که به علدت عدم دقت کارگر سردوز (آهار) و یا غلطک های دستگاه تکمیل بوجود میآید .
کپک زدگی فرش
این عیب در اثراستفاده از چسب نامرغوب یا کاهش مواد ضد کپک در مرحله آهار فرش بوجود می آید .
بعضی از عیب های فرش ماشینی را میتوان پس از بافت توسط رفوگری برطرف نمود :
عیب جای خالی فرش : که با سوزن میتوان محل های خالی را پر نمود .
عیب نخ اضافی فرش : که میتوان آن را بیرون کشید .
عیب پارگی فرش: با وصله کردن میتوان این عیب فرش را برطرف کرد .
عیب رو زدگی آهارفرش: گاها میتوان با برس زدن آن را برطرف کرد .
عیب راه راه شدن در مرحله تراش فرش: این عیب را بوسیله تراش مجدد میتوان برطرف کرد ( با دستگاه شرینگ دستی )
عیب پارگی نخ تارفرش: با وارد کردن نخ تار در قسمتی که نخ تار پاره شده میتوان این مشکل را برطرف نمود .
عیب قفسه (نبافت) فرش : با وارد کردن نخ خاب با سوزن میتوان آن را برطرف کرد .
بعضی از عیوب فرش که در هنگام تولید بوجود می آیند را نمیتوان برطرف کرد و باعث درجه خوردن فرش میشود مانند : قلاب خوردگی ، اشتباه نقشه ، تکرار سیلندر ، تیغ خوردگی ، دو پودی ، تفاوت پارتیرنگ